23

Bu konu aslında çok geniştir. Ancak burada toprakların önemi, tahribi, bundan doğan zararlar, toprak kayıplarına karşı alınabilecek önlemler gibi konularda özet bilgiler verilecektir.

Toprak, besinlerimizin %99’unu üreten ve yenilenemeyen önemli bir doğal kaynaktır. Ayrıca, bütün canlıların yaşamı için mutlak surette gerekli suyun deposu ve süzgecidir. Sanayiinin de ham maddesi olan mineraller, madenler ve orman sanayii ürünlerinin de kaynağıdır. Bütün bu nedenlerle sadece tarımın değil, sanayiinin de temelidir. Ne yazıktır ki bu derece yaşamsal düzeyde önemli olan bu doğal kaynak tahrip edilmekte ve miktarı azaltılmaktadır.Toprak Kaynaklarının Tahribi Ülkemizde erozyonla meydana gelen toprak kayıplarının bu derece çok olmasının nedenleri arazi yapısının eğimli, toprakların yorgun olması, bitki örtüsünün tahrip edilmesi ve iklim koşullarının erozyon için elverişli olması gibi süreçlerden kaynaklanmaktadır. Ayrıca, yanlış arazi kullanma, hatalı tarım tekniği gibi insandan kaynaklanan faktörler de bu hususta etkilidir.

Toprağa can veren humuslu üst toprağın erozyonla alınıp götürülmesi sonucunda, toprağın yağış sularını emme gücü azalır. Böylece yağış sularının büyük bir kısmı toprağa girmeden yüzeysel akışla eğim yönünde akar gider. Şiddetli yağışlarda bu olay sel afetlerine dönüşür. Bunu sonucunda da yağış suları toprakta depolanamaz; toprağın ürün verimi düşer;m su kaynakları düzenli olarak beslenemez; açlık ve susuzluk başlar. Bu da kırsal alandan kentlere göçleri artırır. Böylece çok çeşitli sosyolojik sorunlar ortaya çıkar.

Bitki örtüsü korunmalı, meraların nitelikleri iyileştirilmeli, arazi yetenek sınıflarına göre topraktan yararlanmalı. Her türlü hatalı tarım tekniğinden (hatalı toprak işleme, ekim nöbeti uygulamama, vb.) kaçınmalı. Bu koruyucu önlemler yanında, erozyonla mücadele için teknik ve biyolojik uygulamalar yapılmalı.